แผนที่ - อำเภอปากคาด (Amphoe Pak Khat)

ปากคาด เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดบึงกาฬ เดิมเป็นส่วนหนึ่งของจังหวัดหนองคาย ต่อมาได้แยกออกมาจัดตั้งเป็นจังหวัดบึงกาฬตามพระราชบัญญัติตั้งจังหวัดบึงกาฬ พ.ศ. 2554 อันมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 23 มีนาคม 2554 เป็นต้นไป

หมู่บ้านปากคาด เป็นหมู่บ้านเล็กๆ ที่มีประชากรประมาณ 25 หลังคาเรือน หมู่บ้านปากคาด สมัยนั้นอยู่ในเขตปกครองของตำบลโพนแพง อำเภอโพนพิสัย มีหมู่บ้าน วัด โรงเรียน มีโรงเรียนตั้งอยู่ในวัดสว่างอุทิศ หรือวัดท่าปากน้ำ ซึ่งตั้งอยู่บริเวณปากห้วยคาด จึงเป็นที่มาของชื่อหมู่บ้าน เพราะส่วนใหญ่จะนิยมจัดตั้งตามลักษณะภูมิประเทศ

สมัยนั้น การสัญจรทางบกยังเป็นเส้นทางยุทธศาสตร์ การเดินทางทางบกจึงลำบากมาก การเดินทางส่วนใหญ่จึงนิยมเดินทางทางน้ำ บ้านปากคาดเป็นเมืองท่าชุมทาง มีท่าเรือ จึงมีการติดต่อค้าขาย และเป็นจุดรวมสินค้าการเกษตร และของป่าต่างๆ เช่น สัตว์ป่า ข้าวเปลือก ชัน ปอ หวาย น้ำมันยาง เป็นต้น ชาวบ้านจะนำสินค้าโดยการ เดิน ขน แบก ถ้ามากหน่อยก็ใช้เกวียน  สินค้าส่วนใหญ่จะมาจากดงศรีชมพู แถวบ้านนาขาม บ้านโคกกลาง สินค้าทุกอย่างจะถูกนำมารวมไว้ที่ท่าเรือปากคาด โดยวางเรียงเป็นแพยาวจากริมน้ำขึ้นมายังริมถนน บริเวณปากห้วยคาดในปัจจุบัน เพื่อรอพ่อค้า มารับซื้อใส่เรือกำปั่น เพื่อขนส่งสินค้าและผู้โดยสาร ไปยังจังหวัดต่อไป

* วันที่ 22 มกราคม 2506 ตั้งตำบลปากคาด แยกออกจากตำบลโพนแพง

* วันที่ 5 มีนาคม 2511 จัดตั้งสุขาภิบาลปากคาด ในท้องที่หมู่ 1 บ้านปากคาด หมู่ 4 บ้านโนนชัยศรี และหมู่ 7 บ้านท่าสวรรค์ ตำบลปากคาด

* วันที่ 19 มิถุนายน 2516 ตั้งตำบลหนองยอง แยกออกจากตำบลปากคาด

* วันที่ 31 ตุลาคม 2521 ตั้งตำบลนากั้ง แยกออกจากตำบลปากคาด

* วันที่ 21 พฤศจิกายน 2521 แยกพื้นที่ตำบลปากคาด ตำบลหนองยอง และตำบลนากั้ง จากอำเภอโพนพิสัย มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอปากคาด และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอโพนพิสัย

* วันที่ 25 พฤศจิกายน 2528 ตั้งตำบลโนนศิลา แยกออกจากตำบลปากคาด

* วันที่ 20 มีนาคม 2529 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอปากคาด อำเภอโพนพิสัย เป็น อำเภอปากคาด